Παραμύθι και ψυχανάλυση (Fairytale and psychoanalysis)

20/11 : Παγκόσμια Ημέρα των Δικαιωμάτων του Παιδιού

Shining Light

Όταν το ασυνείδητο απωθείται και υπάρχει άρνηση συνειδητοποίησης του περιεχομένου του, τότε η συνειδητή νόηση του ατόμου θα κατακλυσθεί εν μέρει από παράγωγα αυτών των ασυνείδητων στοιχείων, ή αλλιώς, το άτομο θα υποχρεωθεί να διατηρήσει έναν τόσο αυστηρό, καταναγκαστικό έλεγχο τους, που η προσωπικότητα του μπορεί ν’ ακρωτηριαστεί σοβαρά. Πολλοί γονείς πιστεύουν ότι πρέπει να παρουσιάζουν στο παιδί μόνο τη συνειδητή πραγματικότητα ή ευχάριστες εικόνες που εκπληρώνουν επιθυμίες, ότι πρέπει να του αποκαλύπτουν μονάχα τη φωτεινή πλευρά των πραγμάτων. Έτσι τροφοδοτείται μονόπλευρα το μυαλό – η πραγματικότητα δεν είναι πάντα φωτεινή. Τα παιδιά πρέπει να μάθουν πως η πηγή πολλών πραγμάτων που πηγαίνουν στραβά, βρίσκεται στην ίδια μας τη φύση. Θέλουμε να κάνουμε τα παιδιά μας να πιστέψουν ότι όλοι οι άνθρωποι είναι έμφυτα καλοί. Όμως τα παιδιά ξέρουν ότι τα ίδια δεν είναι πάντοτε καλά κι ότι συχνά θα προτιμούσαν να μην είναι. Αυτό αντιφάσκει με όσα λένε οι γονείς και επομένως κάνει το παιδί να βλέπει τον εαυτό του σαν τέρας.

Η ψυχανάλυση δημιουργήθηκε για να κάνει τον άνθρωπο ικανό ν’ αποδεχτεί την προβληματική φύση της ζωής, χωρίς να ηττηθεί απ’ αυτήν ή να τραπεί σε φυγή απ’ την πραγματικότητα. Μονάχα παλεύοντας θαρραλέα εναντίον δυνάμεων που φαίνονται συντρηπτικά υπέρτερες, μπορεί ο άνθρωπος ν’ αντλήσει νόημα από την ύπαρξη του. (Φρόυντ)

Το μήνυμα των παραμυθιών είναι αυτό: ο αγώνας εναντίων σοβαρών δυσκολιών είναι αναπόφευκτος, όμως αν κανείς δεν λιγοψυχήσει, τότε κυριαρχεί σε όλα τα εμπόδια και στο τέλος βγαίνει νικητής.

Το παιδί χρειάζεται περισσότερο απ’ όλους υποδείξεις με συμβολική μορφή για το πως μπορεί ν’ αντιμετωπίσει αυτά τα ζητήματα και να οδηγηθεί με ασφάλεια στην ωριμότητα.

-  παλιά κάστρα, σκοτεινές σπηλιές, κλειδωμένα δωμάτια, αδιάβατα δάση => κάτι που είναι κρυμμένο θα αποκαλυφθεί.

- Στο τέλος το παραμύθι το επαναφέρει στην πραγματικότητα με τον πιο καθησυχαστικό τρόπο. Του διδάσκει να επιτρέπει στη φαντασίωση του να το κυριεύει για ένα διάστημα, αρκεί να μην παραμένει διαρκώς αιχμαλωτισμένο απ’ αυτήν.

- Το παιδί που είναι πολύ πιο ανασφαλές από έναν ενήλικο, χρειάζεται καθησύχαση ότι η ανάγκη του για φαντασιώσεις ή η ανικανότητα να σταματήσει να αναπτύσσει τις φαντασιώσεις του, δεν είναι ανεπάρκεια. Λέγοντας παραμύθια στο παιδί του, ο γονιός του δίνει μια σημαντική απόδειξη ότι θεωρεί πως οι εσωτερικές εμπειρίες του, όπως ενσαρκώνονται στα παραμύθια, έχουν αξία, είναι νόμιμες. Αφού ο γονιός του δέχεται τις εσωτερικές του εμπειρίες ως πραγματικές και σημαντικές, είναι και το ίδιο πραγματικό και σημαντικό.

Πηγή: Μπρούνο Μπέτελχάϊμ – Η γοητεία των παραμυθιών εκδ. Γλάρος

αναδημοσίευση απο το blog :  Tabula Rasa Org

ling : http://kouti.org/fairytale-psychoanalysis