Ανάκλαση Σε Θολό Γυάλινο Τεχνούργημα

 

b. ΔΙΑΛΟΓΟΙ ΜΕ ΑΝΤΕΣΤΡΑΜΕΝΟ ΕΙΔΩΛΟ:
Διάλογος 2ος: Ανάκλαση Σε Θολό Γυάλινο Τεχνούργημα

 

 

  -Η Οικουμενική Αλήθεια είναι ένας μύθος κι ουσιαστικά δε θάπρεπε να υφίσταται ούτε καν σαν όρος. Πιστεύω πως στη θέση του, θάπρεπε να υπάρχει: Οικουμενική αντιμετώπιση των επιμέρους μικρών αληθειών, που αριθμητικά περίπου είναι τόσες, όσος κι ο πληθυσμός του πλανήτη μας!
 -Μα και το Αντικειμενικό σαν Οικουμενικό, πάλι δεν είναι ένας μύθος; Διότι είναι ένα μεγάλο σύνολο Υποκειμενικοτήτων! Απλά λέμε αντικειμενικό, εκείνο το υποκειμενικό που συγκεντρώνει περισσότερους ..."ψήφους"! Ας το εκφράσω γλυκύτερα: Το Αντικειμενικό είναι το Υποκειμενικό που συγκεντρώνει τη συντριπτική πλειοψηφία!
 -Ναι! Ωστόσο, ακόμα κι έτσι -όσο και να κοιτάξουμε πίσω στο χρόνο- πάλι αυτή η πλειοψηφία δεν είναι ασφαλής ένδειξη Οικουμενικής και Πάνσοφης Αντικειμενικότητας!
 -'Αρα λοιπόν προτείνεις να γκρεμίσουμε αυτούς τους  ..."φράχτες" σκέψης, αυτές τις λέξεις-κλειδιά, από τις πεποιθήσεις μας και να στραφούμε σε πιο σταθερές βάσεις οικοδόμησης;
 -Θα 'λεγα ναι! Μπορεί ξέρεις, να λέει αλήθεια ο εχθρός μας κι όχι ο φίλος μας, που μας αγαπά!
 -Αν και συλλαμβάνω τον συνειρμό σου, θεωρώ κάπως ανίερο το συσχετισμό!
 -Ένας διάλογος είναι ζωντανός και συχνάκις στη ρύμη του παρασύρει! Αποδέχομαι την παρατήρησή σου, συμφωνώ εν μέρει μαζί της, αλλά δεν απόσυρω το παράδειγμά μου! Ένας διάλογος στηρίζεται όταν τα μέρη που λαμβάνουν μέρος, υπακούν σε άγραφες -πλην όμως ορατές- συμβάσεις κι αυτές σαφώς προκαθορίζονται απ' τις πρώτες διερευνητικές φράσεις του κάθε μέρους!
 -Συμφωνώ! Αλλά για να 'χει αξία, θα πρέπει να 'χουν τη δυνατότητα όλα τα μέρη, να εκθέσουν όσο πιο καλά μπορούν, υπακούωντας φυσικά σε αυτές τις συμβάσεις, τις απόψεις τους, ώστε αυτές να γίνουν σαφείς κι αντιληπτές απ' όλα τ' άλλα μέρη!
 -Και τότε είναι εποικοδομητικός, γιατί όταν ολοκληρωθεί, κάθε μέρος θάχει έστω σ' ένα έστω απειροελάχιστο ποσοστό, αναθεωρήσει ή τουλάχιστον θέσει σ' επανεξέταση, κάποιες ή κι όλες τις αρχικές του απόψεις! Πρόσεξε! Δε λέω να τις αλλάξει απαραίτητα, ριζικά η μερικά! Λέω έστω μια επανεξέταση!
 -Κατάλαβα! Είναι δυνατόν να μη τις αλλάξει και καθόλου, ωστόσο αυτή η επανεξέταση θα του δείξει το πόσο ολοζώντανος, εξελίξιμος κι υγιής είναι! Αν τελικά, κοιτάζωντας τίμια μέσα του, δεν αλλάξει τίποτε, τότε αυτό είναι δείγμα του πόσο ισχυρά και σωστά είναι στερεωμένες μέσα του!
 -(Χαμογελώντας) Και ποιός είσαι εσύ κύριε που επιχειρείς να περάσεις κάτι τέτοιο, που φαντάζει τόσο Οικουμενικά Αντικειμενικό;
 -Αααα ...Δεν έχω τέτοια φιλοδοξία, ούτε καν ελπίζω σε κάτι τέτοιο! Εγώ άλλο δε κάνω, παρά να προτείνω μέσω αυτών των σκέψεών, ένα Ατομικά Υποκειμενικό, που ελπίζω να τύχει ευρύτερης αποδοχής κι έτσι να χαρακτηριστεί σαν Αντικειμενικό, συγκεντρώνοντας μιά αρκετά καλή πλειοψηφία!
 -Είμαστε έλλογα όντα, ενώ τα ζώα, θεωρείται πως, όχι! Αν όμως αυτά τα πραγματικά ξεχωριστά χαρίσματα, Λόγου, Σκέψης κι Επικοινωνίας, τα τορπιλίζουμε καθημερινά και μάλιστα σε τέτοιο μεγάλο βαθμό, θα τους καταφέρουμε τέτοια φθορά, ώστε να τείνουμε τελικά προς το ..."άλογα όντα" ή έστω στο ..."μερικώς έλλογα όντα"!
 -(Σκεφτικός) Ποιός σχετικά, Οικουμενικά Αντικειμενικά (σύμφωνα με τον άτυπο ορισμό που θέσαμε πριν) μπορεί να χαρακτηρισθεί, τη σήμερον ημέρα, σα σοφός;
 -Ο παπαγάλος μαθαίνει να μιλάει λέγοντας ελάχιστα, ενώ δε, κατανοεί ακόμα λιγότερα! Οι Σπαρτιάτες έλεγαν ελάχιστα επίσης, μιας κι ελάμβαναν πολύ λιτή γενική μόρφωση, σ' αντίθεση με την υπερφορτωμένη στρατιωτική εκπαίδευση. Ωστόσο προσέγγισαν μ' αυτό τον αντίθετο τρόπο μιαν από τις εκφάνσεις της Σοφίας, -βάσει των σχετικά Οικουμενικών Αντικειμενικών Κριτηρίων της σήμερον- τη λιτότητα Λόγου! Ένας "σοφός" που λασκάρουν οι αρμοί του μυαλού του, καθώς έχει δει κάποια παραπάνω πράγματα κι αρχίζει να μιλά σε περαστικούς εκτοξεύωντας λογύδρια, χωρίς ειρμό και παράλληλα μακριά από τις άγραφες συνθήκες ενός διαλόγου, θεωρείται τρελός, παρ' όλο που ανάμεσα σ' αυτά που λέει, μπορεί να βρίσκονται αρκετά ψήγματα σοφίας! Μη περιμένεις από μένα λοιπόν έναν ορισμό για τον Σοφό!
 -Εγώ ανέκαθεν θεωρούσα σα μια μεγάλη, σοφή φράση κείνη που λέει: "Θάθελα να 'χα  υπομονή και θάρρος, ν' αλλάξω αυτά που 'ναι δυνατόν ν' αλλαχθούν, κουράγιο και δύναμη ν' αντέξω αυτά που δεν αλλάζουν με τίποτε και σοφία να διακρίνω σωστά, αυτές τις δυο περιπτώσεις"!
 -Παρόλο που είδα πως τροποποίησες κάπως το αρχικό ρηθέν, θα 'λεγα μάλιστα πως το βελτίωσες κατά τι, εμένα πάλι μου φαντάζει ελλειπές κι ανεπαρκές! Διότι μιλάει για έναν! Δηλαδή μιαν Υποκειμενική Θεώρηση! Εγώ λέγωντας σου μια δική μου ιστορία θάθελα να συνδέσω τη Σοφία με την Ευτυχία! Τη διάβασα κάπου και στη μεταφέρω:
    "Κάποτε ένας Κινέζος που εθεωρείτο σχετικά αντικειμενικά σοφός, απαντώντας στην ερώτηση των μαθητών του:
 -Τι είναι ευτυχία; Είπε:
 -Ευτυχία είναι, να φτιάχνεις το σπίτι σου έτσι που το χειμώνα να φαντάζει ζεστό και το καλοκαίρι, δροσερό! Επίσης το τσάι να το φτιάχνεις σωστά, ώστε να το απολαμβάνεις πλέρια!
     Οι μαθητές του απογοητευτήκανε και ρώτησανε:
 -Μα τι λες Δάσκαλε; Αυτά τα ξέρει όλος ο κόσμος! Ειν' αυτά Ευτυχία;
     Τότε ο γερό-Σοφός δευτερολόγησε:
  -Δείξτε μου έναν έστω που να τα ξέρει και να τα εφαρμόζει σωστά κι εγώ θα πάω να καθίσω στα γόνατά του, να γίνω μαθητής του!"
 -Αυτό μας λέει πολλά! Η Ευτυχία λοιπόν είναι στα μικρά, απλά κι οικεία πράγματα! Ο δε Σοφός διέγραψε μια πορεία, εξερευνήσεων κι αναζητήσεων, 360 μοιρών και τελικά κατέληξε στην αρχή απ΄όπου είχε ξεκινήσει! Αυτό μοιάζει σαν ένας φαύλος κύκλος: Η Σοφία ευρίσκεται στη Μη-Σοφία; Μα τότε δεν είναι σοφός εκείνος που τα τηρεί αναγκαστικά κι ας ειναι αγράμματος; 'Αρα τέλμα; 'Ατοπον;
 -Ίσως! Το σίγουρο είναι πως θα πρέπει να ψάξουμε λίγο πιο βαθιά, αυτά τα λεγόμενα! Το προφανές ή αν θέλεις το εμφανώς εύκολο, δεν είναι πάντα ούτε η ζητούμενη, ούτε η ενδεικνυόμενη λύση! Έτσι πρέπει να σκεφτούμε πως ο Σοφός απάντησε σωστά μεν, πλην όμως αρκετά διφορούμενα! Γιατί άραγε; Μήπως δεν ήξερε; Μήπως ήξερε και δεν απάντησε;
 -Νομίζω πιάνω το συλλογισμό σου! Έτσι κι αλλιώς εμείς είμαστε υποχρεωμένοι, μιας και θέλουμε να λεγόμαστε "έλλογα όντα", να το ψάξουμε! Να προβληματιστούμε. Γιατί αν δε το κάνουμε, δε θα διαγράψουμε τη δική μας, έστω ...άσκοπη αυτή πορεία των 360 μοιρών!
 -...που δε θα μπορεί να χαρακτηρισθεί άσκοπη μια και θα μας έχει χαρίσει γνώσεις, προβληματισμούς και διεύρυνση οριζόντων! Μια Οδύσσεια σκέψης κι έρευνας, έστω και χωρίς το επιθυμητό αποτέλεσμα!
 -Βλέπω ακόμα ένα επίπεδο βαθύτερα στη πρόθεση του Σοφού! Σκέφτομαι πως θα βοηθούσα ένα παιδί που θα δυσκολευόταν να επιλύσει ένα πρόβλημα! Δε θα 'θελα να του το λύσω εγώ και να το διώξω, γιατί αυτό δε θα το βοηθούσε! Το σωστό είναι να του δείξουμε τρόπους σκέψης τέτοιους, έτσι ώστε να οδηγηθεί από μόνο του στη λύση! Στη πρώτη περίπτωση κερδίζω σε χρόνο, αλλά στη δεύτερη κερδίζω σε ουσία! Λοιπόν ο Σοφός ακολούθησε τη δεύτερη λύση!
 -Δεν είναι μόνο αυτό! Δές το και σα μια φυσική επιλογή! Πόσοι απ΄τους μαθητές θα θελήσουν να κάνουν τη διαδρομή; Πόσοι απ' αυτούς θα οδεύσουν σωστά; Πόσοι θα φτάσουν στο -αν υπάρχει δηλαδή κάποιο- τέρμα;
 -Που φτάσαμε λοιπόν; Διαγράψαμε μια μεγάλη διαδρομή κάνωντας ένα διάλογο κι ακόμα δεν έχω κατορθώσει να λάβω μιά, έστω άτυπη, απάντηση για το ποιός είναι τελικά Σοφός καθώς επίσης και πως συνδέεις μέσα στο μυαλό σου τις έννοιες: Σοφία κι Ευτυχία! Μήπως προσπαθείς κι εσύ να με βάλεις στο ...δρόμο, όπως ο Σοφός της ιστορίας σου; (Χαμογελά).
 -(Χαμογελά επίσης). Εγω βλέπω ένα ακόμα επίπεδο σ' αυτή την ιστορία! Εμένα ο Σοφός -αν επιχειρήσω να τον μεταφράσω προσωπικά- μου λέει τα εξής:
    "Δεν έχω καταφέρει ακόμα να συλλάβω πλήρως την έννοια της Ευτυχίας! (Αυτή η πρώτη φράση μπορεί άνετα να αντικατασταθεί με: "Δεν είμαι απολύτως σίγουρος για τα δικά μου συμπεράσματα γι' αυτή την έννοια"! Είτε: "Ξέρω τι σημαίνει Ευτυχία κατά εντελώς προσωπική μου γνώμη"! Είναι το ίδιο ακριβώς πράγμα, σαν αφετηρία)! Φρονώ ότι μπορεί να 'ναι στα μικρά κείνα πράγματα που μας γεμίζουν τη μέρα με χαρά και κάνουν το βίο μας βιώσιμο κι ευχάριστο! Έτσι σας το προσφέρω σαν την αρχή ενός δρόμου! Εγώ διέγραψα μια μεγάλη διαδρομή για να καταλήξω εδώ! Δε θα σας δείξω από που πέρασα, αλλά ψάξετε κι εσείς κι ίσως βρείτε κάτι άλλο! Αν σας δείξω, υπάρχει κίνδυνος, αντί να βρείτε κάτι νέο, που ίσως να 'ναι σωστότερο, να πατήσετε απλώς πάνω στα δικά μου χνάρια! Δεν είναι στις προθέσεις μου κάτι τέτοιο! Όσο πιο πολλοί κι όσο δυνατόν από πιο πολλές πλευρές ψάχνουν, τόσο το καλύτερο"!
 -Δηλαδή, αν κατάλαβα καλά, Σοφός είναι ο λιγομίλητος μα ουσιαστικός, με βαθιά επίγνωση του τι ξέρει και τι όχι, πλούσιος σε γνώσεις και καλλιέργεια αλλά παράλληλα με ανησυχίες για περαιτέρω εμβάθυνση και διαπλάτυνσή τους, ακούραστος δουλευτής του Λόγου και της Σκέψης κι ένα σωρό άλλα τέτοια! Εκείνο όμως που πιστεύω μας διέφυγε είναι πώς δεν είναι απόλυτο να 'ναι κι ευτυχής με τόση τρομερή επίγνωση! Συχνά ακούμε να λένε, πως η γνώση χαρίζει δυστυχία! Οπότε ακόμα εξακολουθώ να μη βλέπω τη σύνδεση των δυο εννοιών! Εκτός κι αν το 'πες για να κάνουμε αυτόν τον τόσον όμορφο διάλογο και να βγάλουμε αυτά τα συμπεράσματα!
 -(Χαμογελά). Δε μπορώ εγώ να κατανοήσω κάποιον, που να 'ναι όλα όσα τόσο πολύ εύστοχα είπες, να 'ναι δηλαδή Σοφός κι ολόκληρη αυτή η διαδρομή ζωής, η Οδύσσεια σκέψης, να μη τον έκανε Ευτυχή! Τότε πραγματικά δε θα 'χει καμιά αξία το να 'ναι κανείς Σοφός, μια και θα 'ναι δυστυχής! Εγώ θέτω ας πούμε ως στόχο το να γίνω Σοφός αλλά κι Ευτυχής!
 -(Γελαστός). Μου επιτρέπεις τη τελική μας ανακεφαλαίωση;
 -(Γελαστός κι εκείνος). Μα φυσικά φίλε μου! Παρακαλώ!
 -Θέλεις να πεις λοιπόν ότι ο γνήσια Σοφός, (συμφώνως με το Ατομικά Υποκειμενικό σου κριτήριο, που ευελπιστείς να συγκεντρώσει την ικανή εκείνη πλειοψηφία, ώστε να θεωρηθεί σαν ένα Σχετικώς Αντικειμενικό), είναι κείνος που διέγραψε μια μεγάλη πορεία ερεύνης και σκέψης, αντλώντας ακόμα κι από τα μικρά-μικρά πράγματα, "πλούτισε" τόσο που τελικά γνώρισε ΚΑΙ τη ευτυχία σ' όλο αυτό!
 -(Χειροκροτά χαμογελαστός) Δε θα μπορούσα να το διατυπώσω καλύτερα!
                

πηγή : Περί...γραφής

___________________

_________________________