Θέμις

Θέμις

Στο βάθρο του αγάλματος υπάρχει η επιγραφή 

«ΜΕΓΑΚΛΗΣ ΜΕΓΑΚΛ[ΕΟΥ]Σ ΡΑΜΝΟΥΣΙΟΣ ΑΝΕΘΗΚΕΝ ΘΕΜΙΔΙ ΣΤΕΦΑΝΨΘΕΙΣ ΥΠΟ ΤΩΝ ΔΗΜΟΤΩΝ ΔΘΚΑΙΟΣΥΝΗΣ ΕΝΕΚΑ Ε[ΠΙ Ι]ΕΡΕΙΑΣ ΚΑΛΛΙΣΤΟΥΣ (ΦΕΙΔΟΣΤΡΑΤΗΣ ΝΕΜΕΣΕΙ ΙΕΡΕΙΑΣ) ΚΑΙ ΝΙΚΗΣΑΣ ΠΑΙΣΙ ΚΑΙ ΑΝΔΡΑΣΙ ΓΥΜΝΑΣΙΑΡΧΩΝ ΚΑΙ ΚΩΜΩΔΟΙΣ ΧΟΡΗΓΩΝ. ΧΑΙΡΕΣΤΡΑΤΟΣ ΧΑΙΡΕΔΗΜΟΥ ΕΠΟΙΗΣΕ»

 

Περιγραφή

 

Η Θέμις που φιλοξενείται στο Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο με αριθμό 231 είναι αρχαίο Ελληνικό γλυπτό που βρέθηκε μέσα στο ναό της Θέμιδος στη Ραμνούντα το 1890 σε ανασκαφές υπό του Βαλέριου Στάη δαπάνη της αρχαιολογικής εταιρείας.

Είναι από μάρμαρο της Πεντέλης. Λείπουν το δεξί χέρι από τον αγκώνα, το οποίο ήταν πρόσθετο, το άκρο αριστερό χέρι και μερικά μικρά τμήματα από το πηγούνι και τη μύτη. Κατά τα λοιπά το άγαλμα είναι άρτιο. Στο βάθρο υπάρχει επιγραφή.

Η θεά παρουσιάζεται όρθια να στέκει στηριζόμενη στο αριστερό πόδι. Το δεξί είναι λίγο προς τα πίσω και αρκετά λυγισμένο γόνατο. Είναι ντυμένη με χιτώνα, ζώνη κάτω από τους μαστούς, και ιμάτιο που κατεβαίνει από τον αριστερό ώμο. Η κεφαλή με το λαιμό και μέρη του θώρακα είναι ένθετη. Στα μαλλιά φοράει ταινία, ενώ η κόμμωση αποτελείται από μικρά ομοιόμορφα πλοκάμια. Το άγαλμα φέρει ίχνη χρωματισμού.

 

Ερμηνεία

 

Το άγαλμα είναι αναθηματικό που πρόσφερε ο Μεγακλής από την Ραμνούντα στη θεά Θέμιδα. Η απώλεια του δεξιού χεριού ζημιώνει το άγαλμα και από ερμηνευτικής άποψης. Ο τύπος κατά τον οποίο εικονίζεται από τους Έλληνες η θεά αυτή είναι σπάνιος και δύσκολο να συμπληρωθεί. Το χέρι ήταν προτεταμένο, ώστε η θεά θα κρατούσε κάποιο αντικείμενο, το οποίο αν και δεν γνωρίζουμε, θα πρέπει να άρμοζε στη θεά που εκπροσωπούσε το δίκαιο. Σύμφωνα με τον Σοφοκλή η «ουράνια» θεά εξέφρασε απαράμιλλα την προσωποποίηση του «εύβουλου» και «ορθόβουλου», το ιδανικό του «θείου Δικαίου». Η μεγαλοπρέπεια στη στάση και διάθεση της όλης μορφής, το σεμνό και ωραίο του προσώπου, το θείο και ιδανικό στην έκφραση σπάνια αποτυπώθηκαν σε μάρμαρο με τόση επιτυχία, όσο στο άγαλμα ετούτο.Από την επιγραφή μαθαίνουμε ότι το άγαλμα αφιερώθηκε στην θεά Θέμιδα, και συνεπώς συμπεραίνουμε ότι εικονίζει την θεά αυτή. Παράδοξο όμως είναι ότι αναφέρονται δύο ονόματα ιέρειων, της Καλλιστούς και Φειδοστράτης, από τις οποίες η δεύτερη αναφέρεται ως ιέρεια της Νεμέσεως. Με τα ονόματα αυτά επιγράφονται επίσης δύο θρόνοι του ναού που βρίσκονταν παλιά δεξιά και αριστερά της εισόδου και φιλοξενούνται σήμερα στο Αρχαιολογικό Μουσείο στην Αθήνα.

Από την επιγραφή μαθαίνουμε επίσης ότι ο αναθέτης Μεγακλής νίκησε «παισί και ανδράσι γυμνασιαρχών και χορηγών κωμωδοίς», επομένως συμπεραίνουμε ότι στην Ραμνούντα διεξάγονταν αγώνες γυμναστικής και θεάτρου, και ότι εκεί υπήρχε θέατρο στο οποίο διδάσκονταν η τέχνη της αρχαίας κωμωδίας.

Ιστορική τοποθέτηση 

Αν και δεν γνωρίζουμε ποιος ήταν ο Χαιρέστρατος Χαιρεδήμου, μπορούμε να πούμε ότι ήταν από τη Ραμνούντα και άκμασε στους πρώτους Αλεξανδρινούσ χρόνους, κατά τους οποίους φιλοτεχνήθηκαν και τα αγάλματα του Μαυσωλείου και η Νίκη της Σαμοθράκης. Τα γράμματα είναι πιθανώς του πρώτου μισού του 3ου αιώνα π.Χ.

αναδημοσίευση από Βικιπαιδεία
_______________

μυθολογία

Η Θέμιδα ήταν η θεά που συμβόλιζε τη δικαιοσύνη και ήταν υπεύθυνη για την τήρηση της ηθικής τάξης σε θεούς κι ανθρώπους. Ήταν κόρη του Ουρανού και της Γαίας, δηλαδή της Γης, όπως και η Ρέα, η Μνημοσύνη και ο Ωκεανός, ο Υπερίωνας, ο Κρόνος και οι υπόλοιποι Τιτάνες. Οι Τιτάνες ήταν οι άρχοντες του κόσμου, πριν κυριαρχήσουν ο Δίας και οι θεοί του Ολύμπου.

Υπήρχε ένας μύθος που έλεγε ότι στη γέννηση του Δία η Θέμιδα ήταν εκείνη που παρέλαβε το νεογέννητο και το εμπιστεύθηκε στην Αμάλθεια, στην Κρήτη, για να το μεγαλώσει. Αυτό όμως δεν εμπόδισε αργότερα τη Θέμιδα να γίνει και γυναίκα του στη συνέχεια. Πίστευαν πως η Θέμιδα ήταν η πρώτη σύζυγος του Δία και πως οδηγήθηκε μέσα σε χρυσό άρμα στις πηγές του Ουρανού και στους λαμπρούς δρόμους του Ολύμπου. Εκεί την περίμενε ο Δίας. Από το γάμο τους γεννήθηκαν οι Ώρες, που ήταν υπεύθυνες για τα έργα των ανθρώπων και τους καρπούς των προσπαθειών και των κόπων τους. Αυτές ήταν η Ειρήνη, η Δίκη και η Ευνομία.

Η Θέμιδα γέννησε ακόμη τις Εποχές, που επέβλεπαν την παραγωγή των καρπών, καθώς και τις Μοίρες, που μοίραζαν στον κάθε θνητό τα καλά ή τα κακά: την Κλωθώ, τη Λάχεση και την ’τροπο. Ο ποιητής Αισχύλος τη θεωρούσε μητέρα και του Προμηθέα, σε αντίθεση με την κοινή πίστη πως γονείς του ήταν ο Ιαπετός και η Ωκεανίδα Κλυμένη. Παρόλο που θα περίμενε κανείς πως η Θέμιδα και η Ήρα θα ήταν αντίζηλες, ως πρώτη και δεύτερη σύζυγος του ίδιου άντρα, που μάλιστα ήταν και βασιλιάς θεών κι ανθρώπων, οι ίδιες ήταν στενές φίλες.

Η Θέμιδα ήταν πιστή σύμβουλος του Δία και έθεσε η ίδια τέρμα μαζί με το βασιλιά των θεών στον Τρωικό πόλεμο, όταν είχε πλέον σημάνει η ώρα. Φρόντιζε, επίσης, για την προστασία των αδυνάτων και της φιλοξενίας, που ήταν θεωρούνταν ιερή. Η Θέμιδα ήταν πάνσοφη και προικισμένη με μαντικές ικανότητες. Σε κείνη ανήκε το μαντείο των Δελφών, που τελικά το παραχώρησε στην αδερφή της, τη Φοίβη. Εγγονός της Φοίβης ήταν ο Απόλλωνας, που θα γινόταν αργότερα και ο τελικός κάτοχος του μαντείου. Πάνω απ' όλα όμως, η Θέμιδα ήταν αρμόδια για την επικράτηση της δικαιοσύνης και την τήρηση των κανόνων του δικαίου από θεούς κι ανθρώπους. Το όνομά της σήμαινε τους νόμους της φύσης, τους νόμους της συμβίωσης θεών κι ανθρώπων και κυρίως τους νόμους της συμβίωσης των δύο φύλων, ώστε αυτή να είναι αρμονική. "Θέμις" θα πει πάνω απ' όλα άνδρες και γυναίκες να ενώνονται με την αγάπη.

αναδημοσίευση από Μυθολογία

______________________