Κυριακή 9 Μαρτίου 2014

Oμιλία του Δημήτρι Βεργέτη στο NOSOΤROS 9/02/2012 για τον Alain Badiou



__



Σχετικά με το πολιτικό υποκείμενο.

 
9:16
[...] O Alain Badiou η πορεία, η τροχιά του
Alain Badiou, και η πορεία του Jacques Lacan τέμνονται σε πάρα πολλά σημεία και σ' ένα εξ' αυτών ιδιαίτερα ευαίσθητο θα έλεγα, αφορά τη ρήξη του πολιτικού υποκειμένου με τη βαθμίδα του κράτους και γενικότερα τη ρήξη της πολιτικής, την αποσύνδεση της πολιτικής, από τον κρατικό πειρασμό ο οποίος δεν έπαψε να διαβρώνει με τα επαναστατικά κινήματα εδώ και αιώνες. Ρήξη λοιπόν με το κράτος, ρήξη με την εξουσία, στην κρατική της συμπύκνωση, όπως ακριβώς συναντάμε και στο Λακάν, μια ρήξη του υποκειμένου του ασυνειδήτου με τα κύρια σημαίνοντα (μ' αυτό που ο Λακάν ονομάζει κύρια σημαίνοντα), δηλαδή με όλες αυτές τις εξουσιαστικές συνιστώσες της συμβολικής τάξης, μ' αυτά τα ηγεμονικά σημαίνοντα τα οποία δυναστεύουν το πεπρωμένο του, δυναστεύσεις, το πεπρομένο ενός υποκειμένου που καθορίζει εν αγνοία την πορεία του, και που ο Lacan έχει το σκοπό στη ψυχανάλυση να αποσυνδέσει ακριβώς, να επανενεργοποιήσει, επανεκχωρώντας στο υποκείμενο, στο κάθε υποκείμενο ένα ανυποψίαστο περιθώριο ελευθερίας. Πρόκειται θα ΄λεγα λοιπόν, για ένα είδος (ανάμεσα σ' αυτήν την κοινή πορεία του Badiou και τους παράλληλους πνευματικούς βίους, παράλληλα πνευματικά εγχειρήματα, του Lacan και του Badiou, του Βadiou εμπνεόμενου από το Lacan, πρόκειται ακριβώς  για κοινό παρονομαστή για ένα είδος ομόριζης, αναρχικής, θα 'λεγα διάστασης, αυτή η αναρχική διάσταση που συμπυκνώνεται στη ρήξη με την εξουσία, στη ρήξη με τα κύρια σημαίνοντα, και που σαν σημείο αναφοράς, σαν κλειδί της πορείας του ενός και του άλλου, συνθέτουν ένα κοινό παρονομαστή. Υπάρχει η αναρχική, θα λεγα, διάσταση του A.Badiou όπως υπάρχει και μια αναρχική διάσταση στο Lacan  συγκεκριμένα εντοπισμένη σ' αυτό το σημείο που προσπάθησα έτσι εν παρόδω να σκιαγραφήσω.[...]

16:15
[...] Αν μου επιτραπεί να ενεργοποιήσω αυτή τη λακανική διάκριση ανάμεσα σε πραγματικότητα και πραγματικό, αντιδιαστολή ανάμεσα σε πραγματικό και πραγματικότητα, θα έλεγα λοιπόν, ότι ο Badiou την επιστρατεύει προκειμένου ακριβώς να θεμελιώσει, μάλλον να επαναθεμελιώσει την πολιτική και συγκεκριμένα η επαναθεμελίωση με τη συγκεκριμένη μορφή, ο Badiou αποσπά την τοπική της πολιτικής από την εμπαιδομένη πραγματικότητα, την αποσπά επίσης από την υπερβατολογική, ή υπερβατική εγγύηση της Ιστορίας μιας εγελιανής και μαρξιστικής ιστορίας, την αποσπά επίσης από την κοινωνιολογική ουσιοποίηση των κοινωνικών τάξεων και την προσαρτά σ' αυτό που ονομάζει συμβατικό χώρο. Μιλάμε λοιπόν στον Badiou για πολιτική σε συνάρτηση πάντα στους συμβατικούς χώρους, το οποίο σημαίνει ότι δεν μιλάμε για την πολιτκή συσχετίζοντας την με τη βαθμίδα του κράτους, με τους κρατικούς θεσμούς, με το πεδίο άσκησης της κρατικής εξουσίας, με το πεδίο εγγραφής των μαζών στην κρατική εξουσία. Το συμβάν απ' όπου πηγάζει η δυνατότητα της πολιτκής, δεν υπάγεται στην τάξη της πραγματικότητας αλλά σ' αυτό που εγγράφεται στον ιστό της, υπό καθεστώς εσωτερικού αποκλεισμού, δηλαδή στο συμβάν, στο αδιανόητο του συμβάντος, στην εξαίρεση του συμβάντος. Στο δυτικό κόσμο υπήρξε ένα είδος έκλειψης του πολιτικού σ' αυτήν την λεγόμενη μεσοδιαστηματική περίοδο, σ' αυτήν την ενδιάμεση περίοδο, ξεκινάει από τα τέλη της δεκαετίας περίπου ή από τα μέσα της δεκαετίας του '70 και φτάνει ως τις πρόσφατες σχετικά νορβηγίες και αναμφίβολα το πολιτικό ξαναζωντανεύει στις μέρες μας, αυτή η διάσταση του πολιτικού. Αυτή τη έκλειψη η οποία έχει θεωρηθεί οριστική και αμετάκλιτη, έκλειψη συνυφασμένη με το τέλος της ιστορίας την οποία είχαν εξαγγείλει μετά Βαϊων και Κλάδων, στρατιωτικών εμβατηρίων φυσικά, μεταξύ άλλων και η οικογένεια Bush, ή το τέλος της ιστορίας αποσυντίθεται σαν μια πραγματικά ιδεολογική εργαλειοποιημένη μυθοπλασία που χρησίμεψε, πολύ απλά, σαν προκάλυμα για πολέμους και επέκταση της αμερικάνικης κυριαρχίας προς τον αραβικό κόσμο και προς μια σειρά από άλλους ατυχείς λαούς.


Σε συνάρτηση λοιπόν με την τοπική του συμβάντος, μ' αυτή την ετεροτοπία του συμβάντος προς το πεδίο της πραγματικότητας, ο Badiou αναπτύσσει ορισμένες έννοιες που ακριβώς περιβάλλουν αυτή την έννοια του συμβάντος και αναδεικνύουν τις πολιτικές δυνατότητες που ενδυμούν σ' αυτό το σημείο της συμβατικής ρήξης της πραγματικότητας. Μια απ' αυτές τις κατηγορίες που πρέπει να έχουμε υπόψη την έχουμε μνημονεύσει είναι έννοια του υποκειμένου. Είναι αδιανόητο να στοχαστούμε, να επιχειρήσουμε να στοχαστούμε, αυτό που προσκόμίζει ο Badiou ως αναλυτική των εξεγέρσεων χωρίς να αναφερθούμε ακριβώς στην έννοια του υποκειμένου.


Το υποκείμενο, δεν υπάρχει πολιτικό υποκείμενο, καταρχήν, στον Badiou και στον τρόπο που προσεγγίζει τα πράγματα.


Το υποκείμενο δεν προηγείται της πολιτικής, μ΄ αυτή την έννοια δεν υπάρχει πολιτικό υποκείμενο, το υποκείμενο δεν προηγείται της πολιτικής, καθ' ότι έπεται του συμβάντος, και αποκρυπτογραφούμε ακριβώς ότι η πολιτική συγκροτείται ως μια μετασυμβατική διαδικασία. Δεν υπάρχει λοιπόν πολιτική παρά υπό την προθύστερη ρήξη της πραγματικότητας, χωρίς την προθύστερη ρωγμή που εισάγει το πεδίο της ιστορικής πραγματικότητας η ανάδυση του συμβάντος. Υπάρχει το κράτος, υπάρχουν κατασταλτικοί μηχανισμοί, υπάρχουν τα κόμματα, υπάρχουν οι κοινοβουλευτικές αλλαξοκωλιές, υπάρχουν κι άλλα πράγματα, αλλά δεν υπάρχει πολιτική με την έννοια που της δίνει, όπως ακριβώς την προσδιορίζει, ή κυρίως την επαναπροσδιορίζει ο Badiou, και επ' αυτού θα παραπέμψω για να έχω έτσι και μια κάποια οπτική γωνία σε ότι αφορά στην έννοια της πολιτικής στο Badiou, θα παραπέμψω στο υδριτικό κείμενο κατά κάποιον τρόπο της ύστατης σκέψης του, που είναι η ιδέα του κουμμουνισμού, όπου σαφώς είναι ένα κείμενο το οποίο σ' αυτή την ομάδα μελέτης του Badiou, το διατρέχουμε φράση προς φράση, είναι ένα κείμενο εξαιρετικά πυκνό, εξαιρετικά αινιγματικό για τα σημεία, αλλά αυτό το οποίο εντοπίζει κανείς στην αρχή, διαβάζοντάς το, είναι η συνταύτιση της πολιτικής με το πραγματικό· θα επανέλθουμε ίσως σε αυτό το σημείο γιατί είναι επίσης ένα άλλο σημείο κλειδί. Η έννοια της πολιτικής στο Badiou εξομοιώνεται, σε ότι αφορά στην ιδιαιτερότητα του καθεστώτος της, εξομοιώνεται με το ελληνικό πραγματικό. Η πολιτική είναι της τάξεως του πραγματικού. Για το πραγματικό δεν είναι οι θεσμικές εκφράσεις, δεν είναι οι προγραμματικές εξαγγελίες, δεν είναι οι μεσιανικές προσδοκίες. Και υπό αυτήν την άποψη η συντάυτιση της πολιτικής με το πραγματικό είναι μια ρήξη στην ιστορία του μαρξισμού -όπως είναι, μια σειρά όπου συνιστούν ρήξη με τον κλασσικό μαρξισμό-πρακτικά όλες οι θέσεις που διατυπώνει ο Badiou και θα επανέλθω πάνω σ' αυτό.

Επίσης δίπλα στο υποκείμενο θα πρέπει να ευθυγραμμίσουμε μέσα από έννοιες οι οποίες συμπράττουν σ΄αυτήν την συμβαντική εστία, οι έννοιες της παρέμβασης, οι έννοιες της ονοματοδοσίας ένα συμβάν της τάξης του πραγματικού έρχεται στο προσκήνιο ,αποσυνδεδεμένο από οποιαδήποτε επωνυμία, μιας έννοιας που μετέχει στην έννοια του πραγματικού, είναι εκτός συμβολικής τάξης, είναι συμβολικά μη σημασιοδοτημένο, εξού και η αναγκαιότητα μιας ιδιαίτερης πολιτικής ονοματοδοσίας, η οποία τοποθετεί, εντοπίζει ακριβώς αυτή τη συμβατική του ιδιαιτερότητα και φυσικά η έννοια της πιστότητας η άλλη κεντρική έννοια σε όλη την προβληματική του Badiou.


Αντιλαμβάνεται κανείς ότι το συμβάν δεν μπορεί να χαρτογραφηθεί σ' ένα εξαντικειμενισμένου ορίζοντα, με όρους κοινωνιολογικής πλαισίωσης, κοινωνιολογικής αναρχικής. Αντίθετα ένα συμβάν απαιτεί μια σειρά από πρωτότυπα εννοιλογικά εργαλεία για να σμιλευτεί ακριβώς η ιδιαιτερότητα που έχει το προφίλ του.[...]






Oμιλία του Δημήτρι Βεργέτη στο NOSOΤROS 9/02/2012  για τον Alain Badiou οργανωμένη από το περιοδικό αληthεια και το group Badiou (video : http://youtu.be/gkq-T-Fxp3I)

Απομαγνητοφωνημένο απόσπασμα από Carina.




____


Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου