Μνήμης ελευθερία

Ο

Μια εθνική επέτειος όπως και η σημερινή, δεν είναι το τέρμα κάποια ιστορικής συγκυρίας. Δεν είναι το ευτυχές ή ατυχές τέλος κάποιων αυστηρά εθνικών γεγονότων, που μνημονεύονται από τους απογόνους αυτών που τα έζησαν. Είναι η αφετηρία μιας αναδρομής, η οποία γίνεται τόσο αυτόματα, που δίκαια μπορεί να πει κανείς ότι αγγίζει τα όρια της ανάγκης. Και είναι σίγουρα η αφορμή για έναν εκ νέου προσδιορισμό της ταυτότητάς μας ως Έλληνες  και της σχέσης μας με το ιστορικό παρελθόν, παρόν και μέλλον του έθνους μας, αλλά και όλης της ανθρωπότητας.

Η 28η Οκτωβρίου 1940, ένας απλός χρονικός προσδιορισμός μιας ιστορικής στιγμής, που διευρύνθηκε σε τέτοια έκταση μέσα μας, ώστε να περιλάβει κάθε σελίδα της ιστορικής μας κληρονομιάς. Κατέχει πλέον για μας μια θέση συμβόλου και ως σύμβολο σημαίνει. Σημαίνει Ελλάδα, σημαίνει Έθνος, σημαίνει Έλληνας. Μα σα συλλογιστείς τη λέξη Ελλάδα, τότε η 28η Οκτωβρίου, το ΟΧΙ γίνονται η βοή ενός χειμάρρου που μας κατακλύζει με εικόνες και ήχους ενός απόμακρου αλλά και πρόσφατου παρελθόντος. Εικόνες που μείναν χαραγμένες στη μνήμη του πολύπαθου λαού μας και που καθώς ανασύρονται μέρες σαν τη σημερινή προκαλούν ποικίλα και ισχυρά αισθήματα. Εικόνες που άλλοτε σαν το πικρό ποτήριο αποστρέφεται με τρόμο το βλέμμα μας και άλλοτε προσηλώνεται με κατάπληξη και θαυμασμό.

Με τη έναρξη του ελληνοϊταλικού πολέμου και την εμπλοκή της Ελλάδας στον 2ο παγκόσμιο πόλεμο, άρχιζε μια γνώριμη για το λαό μας φάση ενός άδικου και άνισου μαρτυρίου. Και ήταν γνώριμη γιατί τη είχε αντικρίσει πολλές φορές στη μακραίωνη πορεία του και που σαν εφιάλτης ερχόταν να ταράξει τα ειρηνικά όνειρα του με διαφορετικό προσωπείο κάθε φορά. Πίσω απ' αυτό το προσωπείο κρυβόταν πάντα μια απειλητική δύναμη με φαύλους και απάνθρωπους στόχους. Δύναμη που πάντα απρόκλητα, επιθετικά γι αυτό και άδικα, προσπαθούσε να κυριαρχήσει και έτσι να επιβάλλει μιαν άλλη νοοτροπία, έναν άλλο τρόπο ζωής, μιαν άλλη αντίληψη για τον άνρθωπο και τον κόσμο. Τότε, ήταν ο Φασισμός.

Μα την Ελλάδα ετούτο το αλωνάκι δεν λιγοψύχησε ποτέ. Ίσως γιατί το 'χε ζήσει και γι αυτό το γνώριζε, πως η ελευθερία με της καρδιάς το πύρωμα μετριέται και το αίμα. Και το αίμα ήταν πολύ, γιατί η Ελλάδα πάντα ήταν ο Δαυίδ που έπρεπε να αγωνίζεται μέχρις εσχάτων εναντίον ενός Γολιάθ που τότε ήταν οι δυνάμεις του άξονα, ο Μουσολίνι, ο Χίτλερ.

Μα κι όταν γνώριζε την ήττα και την υποταγή, για τέσσερα ή 400 χρόνια, μέσα στον πόνο την αγωνία και το θάνατο, δεν έπαυε να μάχεται με κλέφτες, αρματωλούς και αντάρτες, αποκαλύπτοντας το ήθος και την αρετή ενός μεγαλειώδους πολιτισμού. Και ποτέ δεν απελπιζόταν, γιατί πίστευε στην ανάσταση, τη λύτρωση και το ξερε πως πάλι με χρόνια και καιρούς πάλι θα κάνει ξαστεριά και θα ΄ρθει η δικαίωση. Και πραγματικά ήρθε η δικαίωση, η λύτρωση, χάθηκαν οι κατακτητές, μα έμεινε ένα ανεξάλειπτο  ερώτημα στα μεγάλα απορημένα μάτια των παιδιών:ΓΙΑΤΙ;

Γιατί αυτός ο τόπος να βασανίζεται τόσο; Γιατί κάθε του γενιά να περνά το μαρτύριο του πολέμου;

 

Λες και είναι η μοίρα του να φανερώνει τις αρετές του μέσα από πάθη και δοκιμασίες ιώβιες, αιματηρές κι αναίμακτες. Λες και είναι τούτο το οδυνηρό τίμημα που πρέπει να πληρώσει, για τη δόξα που 'χει κερδίσει και που αδιαμφισβήτητα του πρέπει, για το μεγαλείο της μνήμης στο βάθος του αρχαίου και του νεόυ.

 

Λες και είναι προφητεία βιβλική και μια παραβολή ο μύθος του Προμηθέα. Λες και είναι σαν να γράφτηκε για να σημάνει τη μοίρα του λαού, που σκόρπισε τη φλόγα του πνεύματος στον κόσμο, να καταγράψει την αυτοβιογραφία του για την μελλοντικά αέναη μαρτυρική θυσία του.

Και το έπος του '40, η γερμανική κατοχή, η εθνική αντίσταση, η απελευθέρωση με επιζόντες και πέσοντες, δεν είναι παρά η πράξη του ίδιου μύθου.

Καλούμαστε λοιπόν μέσα στην τρέχουσα πραγματικότητα που διαμορφώνεται και συνδιαμορφώνεται με την έμμεση ή άμεση συμμετοχή ή και απραξία όλων μας, να διαχειριστούμε το παρελθόν και να προσανατολιστούμε στη διατήρηση της μνήμης όχι ως παθητική ανάμνηση μιας τραυματικής εμπειρίας, και όχι να συμφιλιωθούμε με τη λήθη, έτσι ώστε να ακολουθήσουμε την πορεία του χρόνου για τον άνθρωπο και την ελπίδα.

Να επανεπενδύσουμε στο σήμερα δια του μνημονικού ίχνους, την απλή επιβίωση, την ανάγκη, με την ανθρωπιά.

 

Η ιστορία γράφεται από πολλά χέρια ειδωμένη από πολλές γωνίες.
Οι δε εξουσίες χρησιμοποιούν τους λαούς για τα δικά τους πολιτικά και οικονομικά παιχνίδια και τα προσωπικά τους συμφέροντα, αφήνοντάς τους να φαντασιώνονται ιδανικά και αξίες. Αυτό όμως που, όποιο χέρι και να γράψει την ιστορία και όποιο μάτι να την δει, μένει αναλείωτο, είναι ο λόγος για τον οποίο πιστεύει ότι αγωνίζεται ο λαός κι όχι οι εξουσίες. Και αυτό είναι που τιμάται και αναβιώνεται μέσα στο πλαίσιο της μνήμης και όχι της λήθης.

 

Κείμενο από ®Carina (Κ.K.)

__